حتما ميدانيد كه انبار و انبارداري جزو مهم‌ترين بخش‌هاي سازمان ها هستند، چرا كه بخش بزرگي از دارايي‌هاي سازمان‌ها در موجوديهاي انبار آنها انباشته مي شود. موجودي كالاهاي انبار بايد در محل‌هاي امن و به صورت منظم نگهداري شود و به نحوي باشد كه دسترسي به آن در مواقع لزوم به آساني امكان پذير باشد. نوع و مقدار مواد و حداقل و حداكثر موجودي هر يك از اقلام و همچنين نقطه سفارش مواد و ورود و خروج آنها به طور مستمر بايد مورد توجه انباردار قرار گيرد.مديريت انبار وظايفي بر عهده دارد كه بايد آن ها را در زمان در اختيار داشته به سرانجام برساند ، همه اين امور براي كارايي كل سازمان ضروري است. مديريت انبار وظايف ذخيره كردن محصولات، جا به جايي ، حفاظت از انبار ، نظارت ،كنترل موجودي ها و ... را بر عهده دارد.
نگهداري كالا و مديريت كنترل موثر بر اساس اصول انبارداري بستگي به گردش كالا و روش هاي انبارداري نگهداري كالا مي باشد كه ممكن است باهم تفاوت داشته باشد. مثلا روش هاي انبارداري و نگهداري كالا در انبار مواد غذايي با انبار لوازم الكترونيكي متفاوت است. اما تعدادي از اصول انبارداري كلي وجود دارند كه در تمام انواع انبار داري يكسان بوده و رعايت آنها ضروري ميباشد.اين اصول عبارتند از :
- مشخص كردن محل نگه داري و قرار دادن كالا : طبق اصول انبارداري در سازمان يك سري اجناس وجود دارند كه از نظر كارايي باهم تشابه دارند و ممكن است حتي زمان هايي بتوان اجناس مشابه را باهم جايگزين كرد. بنابراين در انبارداري نوين، انباردار بايد به گونه اي اين طبقه بندي و محل نگهداري كالاي مشابه را بر اساس روش هاي انبارداري تنظيم كند كه در صورت نياز دسترسي به اين نوع كالاها آسان و در حداقل زمان انجام شود.هر يك از كالاها بر اساس جنس و نوع آن ها بايد در انبار جايگزاري شود زيرا دسترسي راحت تر انجام مي گيرد و نيازي نيست زياد به دنبال آن براي پيدا گشتن وقت صرف نمود. حتي اين روش باعث راحتي انباردار به رسيدن يك محصول مي شود و حتي راحت تر جوابگوي اقلام درخواست شده براي همكاران مي شود.
- نحوه طبقه بندي و چيدمان كالا بر اساس اصول انبارداري : يكي از راه حل هاي درست چيدن درست وسايل در انبار نظم و استفاده درست است به همين دليل از زمان معامله بايد روش هاي چيدمان و حفظ كالا به درستي انجام گيرد.
چيدن اقلامي كه به صورت روزانه دريافت يا واگذار مي شود در نزديك انبار و چيدن كالاهاي كم مصرف تر در قسمت هاي انتهايي انبار
چيدن اجناسي كه باهم وجه تشابه دارند در كنار همديگر براساس قوانين اصول انبارداري
توجه به حجم و اندازه كالا به شكلي كه كالاهاي سنگين را به دليل سختي حمل و نقل در نزديك ترين و كم ارتفاع ترين قسمت انبار و كالاي سبك و كوچك تر را در انتهاي انبار
نگهداري كنند شماره گذاري كالا براي مشخص كردن محل انبار كالا در راهرو و قفسه ها - برچسب شناسايي و نصب بر روي كالا براي مديريت ورود و خروج كالا: يك سري كارت حاوي اطلاعات كالا براي شناسايي و آمارگيري وجود دارد. اين كارت ها يا به شكل كارت قفسه هستند كه در بالاي هر قفسه انبار با مشخصاتي همچون حداقل و حداكثر موجودي، نوع كالا، واحد مقدار و … نصب مي شود و يا كارت بزرگ كه حاوي مشخصات كامل و شماره جنس بر مبناي اصول انبارداري كالاي طبقه بندي شده است.
- امنيت و محافظت كالا در انبار :حفاظت كالا با رعايت نكات زير جهت امنيت در مدت زمان نگهداري كالا در انبار بر اساس اصول انبارداري يكي از وظايف با اهميت هر انباردار مي باشد كه با در نظر گرفتن موراد زير مي تواند امنيت نگهداري از كالا در انبار را افزايش دهد: چيدمان كالا در قفس به شكلي كه باهم اختلاط نداشته باشند ثبت مشخصات و مقدار كالا در كارت كاردكس حفاظت و ايمني در مقابل هر عامل از بين برنده از طريق كارت انبار كنترل گاه به گاه اجناس و تاييد سلامت آن
- انتخاب و گردآوري كالا براي خروج : در صورت درخواست صاحب كالا براي خروج كالا از انبار، پس از انجام تشريفات خروج كالا، كالا از انبار خارج شده و به نقطه تحويل حمل ميشود. با توجه به موضوعي كه در بالا ذكر شد، در صورتي كه براي كالايي برگه وثيقه صادر شده باشد و هنوز در وثيقه بانك يا موسسه ديگر باشد اجازه خروج از انبار داده نخواهد شد.
- بسته‌بندي و تحويل كالا : پس از صدور مجوز خروج كالا، با دريافت اطلاعات مربوط به تحويل كالا و وسيله‌ي نقليه، منابع لازم براي انجام بارگيري كالا تخصيص داده ميشود و در صورتيكه صاحب كالا درخواست بسته‌بندي داشته باشد، كالاهاي مورد نظر بسته‌بندي و بارگيري مي‌شوند. درصورت نياز بايستي فهرست اقلام بارگيري شده و مشخصات آنها در قالب مستندات خاصي (مانيفست، فاكتور، بارنامه و…) تهيه و ارائه شود.
وظايف مديريت انبار چيست ؟
- طبقه بندي و فهرست كردن كليه اقلام تحويل داده شده به انبار
- برنامه ريزي و كنترل موجودي هاي كالا در انبار
- ثبت عمليات ورود و خروج كالا در فرم درخواست كالا از انبار
- توصيه و پيشنهاد روش‌هاي انبارداري و همچنين اصلاح روش‌هاي موجود
- كاهش هزينه انبار و انبارداري
- اقتصادي كردن عمليات انبار و انبارداري
- مشخص نمودن دستور العمل بازرسي، بازبيني و بازنگري موجوديهاي كالا در انبار و حفاظت انبارها
- ايجاد هماهنگي و برقراري ارتباط اصولي و روشمند با ساير واحدها
- اداره كاركنان و سازماندهي انبار
- هدفمند نمودن روش طبقه‌بندي موجوديهاي كالا و نحوه چيدن، قرار دادن، جابجايي و حمل آنها در انبار
- نظارت بر اجراي صحيح محل‌يابي و جانمايي اقلام انبار و تجهيزات انبار
- انبارگرداني دوره اي و بررسي مغايرت هاي موجودي انبار
- انجام خريد هاي لازم براي تداركات پروژه
- سر و سامان دادن وضعيت انبارها و حل و فصل مسائل مربوط به اداره انبارها
انواع انبار:
به محل و فضايي كه يك يا چند نوع كالاي بازرگاني ، صنعتي ، مواد اوليه و يا فراورده هاي مختلف كه بر اساس يك سيستم صحيح طبقه بندي و تنظيم مي گردد، انبار گفته مي شود.انبارهايي كه در موسسات مختلف جهت نگهداري اقلام استفاده مي شوند عبارتند از:
- انبار پوشيده: بعضي از اجناس به علت حساسيت و مواد خاصي كه در ساختمانشان به كار رفته بايد در انباري كه همه اطراف آن بسته و داراي سقف است، نگهداري شوند.
- انبار سرپوشيده: نوعي انبار كه سقف دارد ولي چهار طرف آن باز و فاقد حفاظ جانبي است اقلام و يا اجناسي كه در مقابل نور مستقيم آفتاب و برف و باران خاصيت خود را از دست مي‌دهند ، در اين انبارها نگهداري مي‌شوند.
- انبار باز: اين انبار به صورت محوطه است و معمولاً اجناسي كه در مقابل نور آفتاب و برف و باران خاصيت اوليه خود را از دست نمي‌دهند با رعايت اصول انبارداري در آن نگهداري مي‌شوند.
همانطور كه ميدانيد استفاده بهينه از فضا جهت نگهداري اجناس در انبار، امري ضروري به شمار مي رود. به همين حهت استفاده از سيستم هاي قفسه بندي بسيار ضروري ميباشد.امروزه ديگر شما نمي توانيد انبار و يا فروشگاهي را بيابيد كه مجهز به قفسه بندي نباشد. استفاده از قفسه بندي ها موجب آسان تر شدن فعاليت هاي كارخانه اي و توليدي بخصوص در بخش انبارداري و ايجاد فضاي بهينه شده است و اين امر بخصوص درانبارها ،مراكز خريد و فروشگاه ها ،با اشكال مختلف و در طراحي متفاوت ساخته مي شود.
مزاياي قفسه بندي در انبار :
- صرفه جويي در فضاي انبار و ارائه ذخيره سازي بيشتر
- كاهش ميزان ضايعات ناشي از چيدمان نامناسب اقلام
- سازماندهي فضاهاي كاري
- دسترسي آسان به كالا و مواد در فضاي انبار، فروشگاه و ...
- تسريع و تسهيل تحويل كالا به مشتريان
- سيستم هاي قفسه بندي، تعداد حوادثي كه در محل كار رخ مي دهد را كاهش دهند، زيرا آنها به سازماندهي و نگهداري اقلام به شيوه كارآمد كمك مي كنند.
- امكان كنترل موجودي در كمترين زمان و كمترين هزينه
انواع قفسه بندي هاي انبار :
قفسه بندي به دو نوع ثابت و متحرك تقسيم مي شود. در قفسه بندي متحرك ،هريك از قفسه ها قابليت جابجايي و جداسازي دارند در صورتي كه در قفسه بندي ثابت امكان حمل وجود ندارد و جابجايي آن در صورت نمي گيرد . در هر دو صورت مي توان قفسه بندي را به صورت پيش ساخته نيز تهيه نمود و در محل مورد نظر نصب نمود ولي در مور اضافه و كم كردن قفسه ها و يا مسيرهاي حركت ياهمان راهروي اتصالي در قفسه بندي ثابت وجود يك راهرو اجباري است در صورتي كه در قفسه بندي متحرك مي توان از جهت صرفه جويي در فضا از يك راهرو اشتراكي استفاده كرد.انواع قفسه بندي ها به شرح زير است :
- قفسه بندي پانل راك
- قفسه بندي پالت راك
- قفسه بندي پيچ و مهره اي
- قفسه بندي خودراهرو قفسه بندي بازويي
- قفسه بندي مزنين
- قفسه بندي راهرو باريك
- قفسه بندي متحرك
- قفسه بندي متحرك فلزي
در اين پست انواع انبار،اصول اوليه انبار داري ، وظايف مديريت انبار و انواع قفسه بندي انبار را بررسي كرديم، در پست هاي آينده، هر نوع از قفسه بندي را به طور كامل شرح خواهيم داد.با ما همراه باشيد.
صفر تا صد قفسه هاي مشبك